Tag: kinderen

Waar kennen we Anita van? 

Als voorzitter van de Stichting Kinderdwangarbeid Meisjes van de Goede Herder (KMGH) zet Anita zich, samen met medebestuurslid Joke Vermeulen al jaren in om erkenning te krijgen voor het lot van de vrouwen die de littekens uit hun jeugd in de instelling vaak levenslang met zich meedragen. Met onder andere als resultaat dat in 2019 de vrouwen excuses, erkenning, hulp en ondersteuning toegezegd kregen van de overheid. Ook de Goede Herder heeft excuses gemaakt en er is een monument gekomen voor de meisjes van de Goede Herder. Jaarlijks organiseert Anita samen met de andere bestuursleden, een lotgenoten dag ‘Meisjes van de Goede Herder’

Hoe gaat het nu? 

“We zien dat een lotgenotendag nog steeds erg belangrijk is voor veel vrouwen. We hebben hetzelfde meegemaakt en begrijpen elkaar. En ook het lief en leed dat we nu meemaken, delen we met elkaar. Sommige vrouwen hebben nog steeds erg veel last van wat ze in hun jeugd hebben meegemaakt. Ik heb het persoonlijk beter getroffen. Ik trouwde jong en had het geluk van een gelukkig huwelijk, waarin ik heb kunnen verwerken wat er gebeurd is en me heb kunnen ontplooien en ontwikkelen. Veel anderen hadden niet dat geluk en hadden ook last van de stigmatisering. In de Goede Herder werd je als meisje gezien als probleemkind, als hoer of als veroordeelde crimineel, terwijl de reden van plaatsing juist vaak lag in het thuisfront, scheidingen, overlijden, onveilige situaties zoals incest of geweld. Van dit negatieve label kwam je nooit meer af. Als je later ging solliciteren en ze hoorden dat je in de Goede Herder had gezeten, dan kon je het wel schudden. Sommige vrouwen kampen op hun oude dag nog met PTSS, nachtmerries en een minderwaardigheidscomplex.”

Hoe gaat het verder met de Stichting? 

“Eerst vonden we vooral erkenning bij elkaar. De erkenning van de overheid en de Goede Herder was voor ons allemaal een belangrijke mijlpaal waar we hard voor gestreden hebben. We blijven verder gaan met het organiseren van lotgenotendagen en zelf ga ik regelmatig op bezoek bij de vrouwen die hier behoefte aan hebben. Om even te praten en te zien hoe het gaat. Veel vrouwen voelen als zusjes van elkaar.”

Steun

Fonds Slachtofferhulp steunt de Stichting Kinderdwangarbeid Meisjes van de Goede Herder. Lees hier wat we nog meer doen voor (volwassen) slachtoffers van kindermishandeling.

Als Kinderombudsman komt u op voor de rechten van kinderen en jongeren in ons land. Waarom is dit zo dringend nodig? En waar ziet u dat het misgaat?

“Kinderen hebben eigen rechten. Die zijn opgeschreven in het Internationale Kinderrechtenverdrag. Nederland heeft dit verdrag ondertekend. We zien dat er in de praktijk niet altijd rekening gehouden wordt met de rechten van kinderen. Daardoor kunnen kinderen niet meepraten én niet meebeslissen over belangrijke gebeurtenissen in hun leven. En nemen volwassenen beslissingen waarbij het belang van kinderen niet is meegewogen. Ik was laatst in gesprek met jongeren die in een gesloten jeugdzorginstelling hebben gezeten en daar geweld hebben meegemaakt. Een meisje vertelde mij dat ze een zacht persoon was toen ze daar werd geplaatst, toen ze eruit kwam had ze een heel kort lontje. Ze hadden allemaal veel last van het gebrek aan inspraak en invloed op hun leven. Pas nu ze in een stabiele situatie zitten en een fijne plek hebben om te wonen, komen ze tot rust en kunnen ze beginnen met het verwerken van de gebeurtenissen.”

Hoe zorgt u ervoor dat het belang van kinderen optimaal wordt meegewogen bij de totstandkoming en naleving van wet- en regelgeving?

“Het is erg belangrijk dat beleidsmakers en wetgevers zich realiseren dat veel wetten, regelgeving en beleid ook de levens van kinderen raken. Dat is nu nog niet vanzelfsprekend. Terwijl wetten en regels van invloed zijn op het welzijn en de ontwikkeling van kinderen. Op dit moment ontwikkelen we een kinderrechtentoets die inzichtelijk maakt welke kinderrechten mogelijk onder druk komen te staan.”

Het vertrouwen in de overheid staat al geruime tijd onder druk. In een rapport dat vorig jaar verscheen, schetst u dat als ouders een conflict met of wantrouwen in de overheid hebben, dat die achterdocht vaak over gaat op hun kinderen. Hoe kan dit tij gekeerd worden?

“Dat klopt, maar we zien ook dat dit vertrouwen weer hersteld kan worden, wanneer kinderen serieus worden genomen. In de eerste plaats is het belangrijk dat volwassenen met kinderen in gesprek gaan. Betrek kinderen wanneer er iets aan de hand is en leg het uit. Door het gesprek aan te gaan, wordt duidelijk wat de belangen en behoeften van kinderen zijn. Wanneer de overheid het gesprek aan gaat, kan het vertrouwen van kinderen in de overheid weer groeien.”

Samen met de Nationale Ombudsman bent u begin dit jaar een onderzoek gestart naar ervaringen in de jeugdhulp. Wat hoopt u hiermee te bereiken?

“De Kinderombudsman ontvangt ieder jaar veel klachten over situaties in de jeugdhulp. Het staat zelfs in de top 3 van onderwerpen waar we klachten over krijgen. Met het onderzoek willen we vooral te weten komen of kinderen en ouders die gebruik maken van de vrijwillige jeugdzorg genoeg inspraak hebben op de oplossingen van hun hulpvraag of probleem. We willen ook weten wat de gevolgen zijn wanneer gemeenten de zorgtaken uitbesteden aan private partijen. Voor het onderzoek spreken we met gemeenten, uitvoeringsorganisaties en uiteraard ook met ouders en kinderen. Het onderzoek is later dit jaar klaar.”

Wat kunnen we eigenlijk van kinderen leren?

“Wanneer we serieus met kinderen in gesprek gaan, kunnen we ontzettend veel van hen leren. Zo heb ik geleerd van een jongen met een ernstige verstandelijke beperking. Na zijn 18de had hij geen recht meer op onderwijs en ik vroeg hem waarom hij nog graag naar school wilde. Hij zei: ‘ik wil groter groeien’. En ik schaamde me bijna dat ik die vraag had gesteld. Had ik een andere jongere van 18 jaar ook deze vraag gesteld? Ik realiseerde me hierdoor hoe we kinderen met een beperking discrimineren. Dat zal ik niet meer vergeten. Kinderen willen meepraten en meedenken over het oplossen van problemen in hun eigen leven en problemen in de wereld.”

“In Nederland verwacht je dat alles op orde en geregeld is voor kinderen die kindermishandeling hebben meegemaakt, maar dat is helaas nog niet zo. Er is nu een aanbod van behandelingen voor kinderen die gaan over het verwerken van een trauma, maar een grote groep kinderen is daar nog niet aan toe. Er moeten daarvoor nog andere dingen gebeuren om ervoor te zorgen dat deze kinderen openstaan voor behandeling en daar zijn wij mee bezig”, vertelt Irma over het belang van het onderzoek.

Onderwerp vermijden

Het volgen van traumatherapie is moeilijk voor deze kinderen, geeft Irma aan: “De gebeurtenissen zijn vaak gebeurd voor hun vierde jaar. Dan kan een kind jou daar dus niet zo makkelijk over vertellen. Soms weten ze niet wat er is gebeurd en hebben anderen hen dat ook niet verteld. Het kan ook zo zijn dat kinderen het onderwerp vermijden en het te spannend vinden om er over te praten. Door vroegere gebeurtenissen vertrouwen ze anderen niet meer en zijn ze in zichzelf gekeerd. Ouders kunnen ook andere problemen opmerken, zoals dat kinderen lastig gedrag laten zien, niet goed luisteren, liegen of dingen stelen. Dat kan allemaal voortkomen uit de onderliggende traumatische gebeurtenissen.”

Werken aan vertrouwen

Om toch aan het trauma te werken moet je eerst de relatie met het kind verbeteren, aldus Irma. “Je moet bij kinderen waarbij het niet lukt om te praten over het trauma, werken aan vertrouwen en de gehechtheid. Het kind moet weten wat er vroeger is gebeurd en dat we er alles aan doen om het kind te helpen. Het is daarbij ook belangrijk dat de situatie stabiel blijft tijdens de behandeling, dat de opvoeder achter het kind staat en beschikbaar is om het kind te steunen tijdens traumatherapie. Daar gaat onze nieuwe behandelmethode ook over.”

Effectiviteit van de behandeling

Tijdens het onderzoek dat Irma nu uitvoert test ze de nieuwe behandelmethode: “We willen weten hoe effectief de behandeling is en of het echt werkt bij PTSS symptomen, gedragsproblemen, emotieregulatie en gehechtheid. De eerste reacties op de behandeling zijn in ieder geval positief, van ouders/verzorgers horen we dat ze veel dingen hebben geleerd over hun kind dat ze eerst niet wisten en daardoor weten ze ook beter hoe ze ermee om kunnen gaan. Van kinderen zelf horen we dat ze er vaak in eerste instantie geen zin in hebben, maar dat achteraf toch blijkt dat de behandeling helpt. Dat is fijn om te horen, want daar doen we het voor.”

Een nieuw aanbod

Met de nieuwe behandeling ontstaat er een nieuw aanbod, Integratieve Gehechtheidsbevorderende Traumabehandeling voor Kinderen, ook voor kinderen bij wie de directe traumaverwerking nog niet mogelijk was. “Hiermee bieden we iets aan de kinderen die tussen wal en schip vallen. Het is echt zonde als we juist de groep kinderen met de meest ernstige klachten, die het hardst behandeling nodig heeft, niet kunnen bereiken met de huidige bewezen effectieve interventies. Daarom is het juist zo belangrijk dat wij dit doen. Wij willen dat het zo goed mogelijk gaat met deze kinderen, dat ze zich kunnen ontwikkelen, relaties kunnen hebben, een plek hebben om te wonen, naar school kunnen gaan en een zo normaal mogelijk leven hebben.”

Jaarlijks verliezen honderden kinderen een dierbare als gevolg van een verkeersongeval. Welke rouwklachten ervaren deze kinderen en welke hulp sluit het beste aan bij hun behoeften?

Eind 2020 begon Iris van Dijk haar promotieonderzoek aan de Universiteit Utrecht. Onder de naam ‘TrafVic Kids’ onderzoekt zij de rouwklachten en hulpvraag van kinderen die een dierbare hebben verloren als gevolg van een verkeersongeval. We spraken Iris over de bevindingen tot nu toe en hoe het is om onderzoek te doen onder deze doelgroep.

Waarom is dit onderzoek nodig?

“We weten dat een plotseling verlies, zoals een verlies als gevolg van een verkeersongeval, traumatisch kan zijn voor volwassen nabestaanden. Zij kunnen last krijgen van complexe rouwklachten en moeite hebben om te functioneren. Hoe dit werkt bij kinderen is nog nauwelijks onderzocht. Met dit onderzoek willen we meer inzicht krijgen in wat voor kinderen de emotionele gevolgen zijn van het verliezen van een dierbare door een verkeersongeval en welke hulp aansluit bij hun behoeften. Uiteindelijk willen we een online rouwbehandeling op maat ontwikkelen zodat kinderen niet rond blijven lopen met problemen en hun leven weer kunnen oppakken.”

Wat is de status van het onderzoek op dit moment?

“We zijn begonnen met het ontwikkelen van een instrument om rouwreacties te meten bij kinderen en jongeren. Dit meetinstrument kan hulpverleners, maar ook onderzoekers, helpen bij het signaleren van mogelijke rouwproblemen bij kinderen. Verder onderzoeken we op dit moment of er factoren binnen het gezin zijn die kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van complexe rouw bij kinderen. We kijken bijvoorbeeld naar de rouwklachten van de ouder of verzorger zelf. Naar verwachting hebben we in 2023 een online rouwbehandeling ontwikkelen die we dan kunnen toetsen op effectiviteit.”

Waar moet je extra op letten als je onderzoek doet onder kinderen?

“Omdat dit onderzoek gaat over verlies is het extra belangrijk dat je in de gaten houdt wat voor effect de vragen hebben op het kind en dat je een niet-oordelende houding hebt, omdat het zo’n gevoelig onderwerp is. Sommige kinderen vinden het moeilijker of spannender dan anderen om een interview met mij te doen, maar ik heb de indruk dat de meeste kinderen het achteraf fijn vonden om erover te praten. Ze kunnen ook best goed onder woorden brengen wat hun gevoelens en gedachtes over verlies. Dat kunnen ze denk ik beter dan veel volwassenen zouden denken van kinderen.”