Tag: verkeer

Hoe verwerk je het verlies van een dierbare? Weet dat het voor iedereen anders is. Maar er zijn stappen die je kunt zetten om langzaam maar zeker de draad weer op te pakken. Vraag nu tijdelijk gratis het rouwboekje aan, samengesteld door ons netwerk van psychologen en nabestaanden, om jou te helpen bij het rouwproces.


Het overlijden van een dierbare is één van de meest heftige en ingrijpende gebeurtenissen in een mensenleven. Een rouwproces is voor iedereen anders. Het goede nieuws: rouwen kun je niet verkeerd doen. Iedereen rouwt op zijn eigen manier. In zijn eigen tempo.

Wél kun je problemen ervaren om het leven, ook na een langere tijd, weer op te pakken. Vooral als het verlies onverwacht was. Je kunt dan vastlopen in de rouw die je leven beheerst. Specialistische therapie is dan nodig om de draad weer enigszins op te pakken.

Praktische tips en specialistische hulp

Voor de nabestaanden na een traumatisch verlies, zoals een verkeersongeval, een ramp, een geweldsdelict, zelfdoding, of vermissing, was er tot voor kort nog geen specialistische hulp. Aan de hand van onderzoek ontwikkelen we voor deze groepen nabestaanden passende hulp. Op Rouwbehandeling.nl vind je alle informatie over (lopende) onderzoeken en hulp. Daarnaast vind je hier praktische tips en adviezen bedoeld voor iedereen die te maken krijgt met rouw.

Boekje over rouw

In samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit Utrecht stelden we een boekje samen ‘Rouw, hoe ga je verder na het overlijden van een dierbare?’. Dit boekje geeft inzichten die we met je willen delen. Om je te helpen bij jouw rouwproces of om je te helpen om iemand uit jouw omgeving, beter te begrijpen en te kunnen steunen in een moeilijke tijd.

De rouwmeter

De rouwmeter TGI-SR+ helpt je om te beoordelen of je baat hebt bij professionele hulp. Dat kan zijn van de huisarts, gespecialiseerde online ondersteuning of hulp van een therapeut. Omdat het rouwproces vaak grillig verloopt, is het goed om de rouwmeter op verschillende momenten in te vullen en steeds opnieuw ‘in te checken’ hoe het gaat.

Rouw zonder afscheid

Het overkwam veel mensen in coronatijd: je verliest een dierbare en kunt niet goed afscheid nemen. Een troostende omhelzing, de hand vasthouden, een mooie begrafenis: het kon niet of nauwelijks. Deze omstandigheden kunnen leiden tot gevoelens van onrechtvaardigheid en eenzaamheid die de rouw blokkeren. Hiervoor ontwikkelden wij een online zelfhulpmodule, bekijk deze hier. 

Rouw na verkeersongeval

Wanneer je een dierbare verliest door een verkeersongeval, kan het rouwproces ingewikkeld zijn. De onverwachtheid en willekeur maken het extra moeilijk. Daarnaast kun je last hebben van intense gevoelens van boosheid of wraak, wanneer een ander schuld heeft aan het ongeluk.

Wij hebben onderzoek gedaan naar Rouw na verkeersongeval. Onderzoekers keken naar klachten die nabestaanden ervaren en of de online rouwhulp hierop aansluit. De behandeling bestaat uit cognitieve gedragstherapie en wordt volledig online aangeboden. In de behandeling kunnen (onder andere) posttraumatische stress (PTSS), verstoorde rouw, en depressieve klachten worden besproken.

Dit onderzoek maak deel uit van het project TrafVic. We onderzoeken het type klachten en de ernst van de klachten bij nabestaanden van verkeersslachtoffers en we onderzoeken de zorgbehoefte van nabestaanden. Aan de hand van deze inzichten ontwikkelen we gespecialiseerde online hulp bij rouw. Het onderzoek wordt door Fonds Slachtofferhulp mogelijk gemaakt en uitgevoerd door de Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht en Centrum 45.

Terwijl ik wachtte tot het verdriet zou toeslaan kreeg ik het steeds meer benauwd. Letterlijk. Waar bleven de tranen, waar was het grote gemis. Inmiddels weet ik dat verdriet vele gezichten heeft. Ik rouw in stilte. In mijn hoofd.

Rouw na moord

Wanneer een dierbare plotseling van je wordt afgenomen door een moord, is het rouwproces behoorlijk ingewikkeld. Dit vraagt om een specifieke behandeling.

Daarom ontwikkelden Netwerk Traumatisch Verlies en de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) een effectieve specialistische behandelmethode voor nabestaanden van slachtoffers van geweldsmisdrijven.

Daarnaast biedt Netwerk Traumatisch Verlies hiervoor een speciale therapie aan. De aangesloten therapeuten hebben ervaring met het behandelen van nabestaanden die iemand door een gewelddadige oorzaak hebben verloren.

Op zaterdag zoeken we schelpjes op het strand. Die gaan we dan naar mama brengen, zo kan ze toch bij de zee zijn. Samen hebben we de tekening voor op de steen gemaakt. Met de zon, de zee en heel veel dieren. Ik weet zeker dat ze niet alleen is.

Lotgenoten organisaties

Lotgenotencontact helpt. Er zijn verschillende lotgenoten organisaties voor nabestaanden. Hieronder vind je een overzicht.

Aantal verkeersdoden 2023

Het grootste deel van de mensen die overleed in het verkeer in 2023, was een fietser. In totaal overleden er 270 fietsers in het verkeer, dat is 20 minder dan in 2022. In zowel 2023 als 2022 reed minimaal 40 procent van hen op een e-bike. 194 inzittenden van een personenauto overleden, 27 minder dan in 2022. Ook overleden 71 voetgangers, 53 mensen in een scootmobiel, 46 motorrijders, 32 brom- en snorfietsen 16 bestuurders van een bestel- of vrachtauto als gevolg van een verkeersongeval. Bron: CBS.

Verkeersdoden in Nederland in de laatste 25 jaar, naar wijze van deelname. Bron: CBS.

4 op de 10 fietsdoden door botsing met auto

In totaal overleden 1199 fietsers door een verkeersongeval van 2019 tot en met 2023. 42 procent van hem kwam om door een aanrijding met een personen- of bestelauto. Bijna 10 procent overleed na een aanrijding met een vrachtauto of bus en 32 procent kwam om het leven zónder botsing. Ze kwamen bijvoorbeeld ongelukkig ten val. Van de verongelukte fietsers van 75 jaar of ouder heeft 38 procent geen botsing gehad.

 

Verkeersdoden, 2019 t/m 2023. Vervoerswijze slachtoffers. Bron: CBS.

Meeste verkeersdoden in Noord-Brabant

In Noord-Brabant vielen 120 dodelijke verkeersslachtoffers. Dat zijn er 21 minder dan in 2022, maar wederom is het de provincie met de meeste verkeersdoden. Noord-Brabant heeft het meest uitgebreide wegennet van alle provincies (ruim 23 duizend kilometer), gevolgd door Gelderland en Zuid-Holland. De minste verkeersdoden vielen in Flevoland (11) en Zeeland (19).

Per kilometer weg

Per duizend kilometer weg was het aantal verkeersdoden niet het hoogst in Noord-Brabant, maar in Noord- en Zuid-Holland. In veiligheidsregio’s Haaglanden en Amsterdam-Amstelland vielen met 8 doden per duizend kilometer weg, de meeste doden in de afgelopen vijf jaar. In de regio’s in het noordoosten van Nederland waren dat er minder dan 4. De minste verkeersslachtoffers per duizend kilometer weg vielen in Zeeland, met 2,5 verkeersdoden.

verkeersdoden-per-veiligheidsregio

Verkeersdoden door alcohol of drugs

Hoewel het niet exact bekend is hoeveel doden en gewonden in Nederland vallen door alcoholgebruik in het verkeer, lijkt hier ook een zorgelijke trend gaande. Uit cijfers die de NOS heeft opgevraagd bij de politie blijkt een flinke stijging. De werkelijke aantallen zijn zeer waarschijnlijk hoger omdat er alleen onderzoek wordt gedaan naar middelengebruik als de veroorzaker van het ongeluk het overleeft.Ongeveer twee derde van alle ernstige alcoholongevallen wordt veroorzaakt door een relatief kleine groep zware alcoholovertreders. Het ongevalsrisico van een automobilist is bij een bloedalcoholgehalte (BAG) van 0,5‰ ongeveer 1,4 keer hoger dan bij nuchter rijden. Bij 1,0‰ is het risico bijna vier keer zo hoog, en bij 1,5‰ meer dan twintig keer.

Maatschappelijke kosten per verkeersdode

De maatschappelijke kosten van verkeersongevallen zijn enorm. Volgens het SWOV bedragen de maatschappelijke kosten van verkeersongevallen worden geschat op € 17 miljard in 2018 (€ 15,8 tot € 18,6 miljard): vergelijkbaar met ruim 2% van het bruto binnenlands product (bbp).

De geschatte kosten per verkeersdode bedragen € 2,9 miljoen. Voor een ernstige verkeersgewonde is dat € 310.000.

Verkeershufters

We zien dat er een percentage weggebruikers is, dat hardnekkig de regels aan de laars blijft lappen: veelplegers van overtredingen. Of zelfs verkeershufters die willens en wetens gevaarlijke situaties veroorzaken. Een strengere aanpak is wettelijk gezien al mogelijk. Toch lijkt dat niet genoeg om nieuwe slachtoffers te voorkomen. Daarom hebben we de expertgroep ‘Aanpak veelplegers in het verkeer’ in het leven geroepen. Maatregelen moeten ervoor zorgen dat ze niet opnieuw in de fout gaan. Eén van de maatregelen die de expertgroep onderzoekt, is de monitoring van het rijgedrag. We noemen dit ook wel verkeersreclassering, je staat onder toezicht. Met bijvoorbeeld een ingebouwd kastje in de auto kan de betrokkene aantonen dat hij rijvaardig én rijwaardig is en geen gevaar op de weg (meer) is.

Rouwklachten bij nabestaanden

De forse toename van het aantal verkeersdoden is zorgelijk. Carlo Contino, adjunct directeur en hoofd beleid: “Dit zijn schrikbarende cijfers. Zeker als je je realiseert dat er achter die cijfers een hoop leed schuil gaat. Gemiddeld zijn er bij elke verkeersdode vier directe nabestaanden voor wie het leven niet meer hetzelfde is. Bij een plotseling verlies, zoals een verkeersongeval, loopt één op de twee nabestaanden het risico om complexe rouwklachten te ontwikkelen. Ze lopen vast op school, het werk of in relaties en zijn gebaat bij professionele hulp op maat om hun leven weer op de rit te krijgen. Het belang van verkeersveiligheid, aandacht voor de cijfers en de oorzaken is één ding, maar goede zorg aan nabestaanden zeker niet minder belangrijk.”

De ouderavond is eigenlijk al afgelopen, maar veel ouders besluiten een extra kopje koffie te drinken om nog even uit de regen te blijven. Esther en haar man twijfelen of ze ook nog even gezellig mee doen, of dat ze toch maar naar huis wandelen om de oppas af te lossen. Ze besluiten het laatste.

Esther: “Arm in arm liepen we richting huis. Toen we het zebrapad naderden keken we links, rechts en weer links maar er was geen auto te zien. Tot mijn lief halverwege het zebrapad ineens hard riep: ‘Stopt ie nou niet?’ Een harde, doffe klap volgde. Het volgende moment dat ik mij kan herinneren, is dat ik meters verderop op het natte koude wegdek lag met mijn onderrug tegen de vluchtheuvel en mijn benen in een rare positie op het wegdek. Vol ongeloof vroeg ik: ‘Ben ik aangereden? Dat kan toch niet? Dat kan toch niet waar zijn?’ Ik voelde me in een soort shock raken en wilde per se zelf naar huis bellen. ‘Hoi lieverd, met mama. Niet schrikken hoor maar ik ben aangereden. Maak je geen zorgen, er wordt goed voor mij gezorgd en ik kom zo snel mogelijk naar huis.’ Dit waren de moeilijkste en meest beladen woorden die ik ooit tegen mijn kleine grote meisje had moeten zeggen. We wisten immers nog niet hoe ik er aan toe was.”

Fries hart

In het ziekenhuis blijkt de schade groter dan Esther in eerste instantie hoopte: ze heeft een gebroken rug, diverse schaafwonden en blauwe plekken, een diepe wond in haar gezicht en op haar achterhoofd en een verbrijzelde knie. Een lang traject van operaties en revalidatie volgt en blijft tot op de dag van vandaag nodig. Esther: “Ik was altijd gek op sporten. Ik heb een Fries hart en ben dol op schaatsen en skeeleren. En ook hardlopen deed ik graag. Nu kan ik alleen rustig wandelen op een effen wegdek, het liefst asfalt. Na een vakantie in Ibiza met hobbelige weggetjes ben ik dagenlang kapot, het is al snel te veel . Ik moet accepteren dat mijn lichaam me regelmatig terugfluit en dat ik elke dag pijn heb. Dit vreet energie, waardoor ik niet meer alles kan wat ik vroeger kon. De ene dag kan ik hier makkelijker mee omgaan dan de andere. Het went, maar ook weer niet.”

Mentaal kun je veel

Minstens zo moeilijk als het lichamelijke herstel, is de mentale klap. De eerste weken na de aanrijding leek er mentaal nog niet zo veel aan de hand. Esther lag vooral veel op bed om haar lichaam de kans te geven te herstellen. Ook legden de eerste corona-lockdowns de wereld letterlijk stil, wat paste in het proces waar ook Esther in zat. “Toen mijn wereld weer groter werd, bleek ik PTSS ontwikkeld te hebben. Ik raakte totaal verlamd bij hele normale situaties, zoals het verkeer, het geluid van auto’s of gillende kinderen. Waarna de angst ervoor zorgde dat ik spasmen kreeg. Het was heel eng, ik had er totaal geen controle over. Het vergelijkbaar met het moment dat ik op het asfalt lag en niets kon. Ik had natuurlijk wel gehoord van PTSS, maar ik wist niet hoe alles ondermijnend het is. Hier wilde ik heel snel vanaf. Ik wilde mijn kinderen hun moeder teruggeven zoals zij die kenden voor het ongeval.  En ik wist: mijn been kan ik niet helen, maar mentaal kun je wel veel zelf doen. Ik heb verschillende EMDR-behandelingen gehad, maar door de coronamaatregelen was er niet altijd contact mogelijk met de therapeut. En er zat te veel tijd tussen de behandelingen, dus het werkte niet optimaal voor mij.  Uiteindelijk hebben online behandelingen van Psytrec me geholpen.”

Vast in de slachtofferrol

Naast de fysieke en mentale problemen, krijgt Esther te maken met een letstelschadeprocedure, die ingewikkeld is en lang duurt. “Ik had geen idee hoe lastig en intensief dit traject zou zijn”, vertelt ze. “Ik heb het geluk dat ik een goede advocaat heb, die me steeds voorhoudt dat ik vooral door moet gaan. Maar ik kan me zo goed voorstellen dat veel slachtoffers afhaken. Het probleem dat ik vooral ervaar, is dat je steeds in die slachtofferrol blijft, zolang het letselschadeproces loopt. Ik denk dat dat enorm wordt onderschat. Ook word je continu aan het twijfelen gebracht: vraag ik niet te veel, zie ik het wel helder? Terwijl het zo belangrijk is om goed voor jezelf te zorgen. Want de financiële schade wanneer je blijvend letsel hebt, kan enorm oplopen. Ik maakte veel kosten voor mijn herstel, terwijl ik zelf lange tijd niets tot weinig kon . Naast financiële, lag ook vaak de praktische druk ineens bij mijn partner. Verzekeraars zouden hier echt een slag in moeten maken en naar het totale plaatje van de situatie van het slachtoffer kijken.”

Voordat het ongeluk gebeurde, had Esther al haar blog Mama is thuis, waarin ze verhalen deelt van haar eigen leven als moeder en dat van andere moeders. Nu vult het ze het blog ook met haar revalidatieproces en haar gevecht tegen PTSS en hoopt ze anderen te inspireren en motiveren. “Het klinkt misschien gek, maar op een bepaalde manier ben ik ook dankbaar voor de aanrijding. Ik zal nooit meer de oude zijn en ik besef hoe kwetsbaar het leven is. Je hebt geen garanties. Maar hierdoor leef ik veel bewuster en gelukkiger. Ik probeer mijn letsel zin te geven door mijn verhaal te delen. Ik wil duidelijk maken hoe ernstig het probleem van het gebruik van de mobiele telefoon in de auto is. Hoe je zo in een fractie van een moment iemands leven voor altijd verandert.”

Stoppen met pijnmedicatie

“Ook wil ik laten zien dat je met je eigen mindset veel kunt doen”, vervolgt Esther. “Voor mijn eerste operatie was ik bijvoorbeeld intens bang voor de narcose. Tegen de tijd dat de tweede operatie kwam, was ik al zo veel bezig geweest met ‘wie ben ik’, ‘wat wil ik’, ‘wat kan ik’, dat ik er met meer vertrouwen in ging. Ook besloot ik toen om te stoppen met de zware pijnmedicatie die me veranderde in een zombie. Ik wilde zelf met de pijn omgaan. Die kracht, dat zelfherstellend vermogen van een mens, daar wil ik wat mee. Ik wil mijn ervaring, mijn letsel, zin geven. Ik ben nog zoekende naar de vorm, op welke manier ik dat wil doen. Maar alleen al het proces ervaar ik als een waardevolle reis. In de toekomst wil ik mensen helpen vanuit mijn ervaring en leren hoe ze weer contact kunnen maken met hun eigenheid, hun innerlijk en hun zelfherstellend vermogen. Ik hoop dat mijn persoonlijke verhaal ze daarbij mag inspireren en helpen.”

3 keer per jaar gratis het magazine ontvangen?

Het Fonds Slachtofferhulp Magazine valt drie keer per jaar bij onze donateurs en samenwerkingspartners op de mat. De verhalen in het magazine laten zien hoe we samen het verschil maken voor slachtoffers in Nederland.

Tanden op elkaar en doorgaan. Jezelf bewijzen. Steeds een stapje verder pushen. Het was dagelijkse kost voor Remco de Geus. Als professioneel bodybuilderbeveiliger en fitnesscoach werkte hij aan zijn lichaam en zijn lichaam werkte voor hem. Tot die klap.  

Die energie, die moest eruit. Als kind was dat voor Remco niet makkelijk. Zijn omgeving zag hem als lastig, druk, explosief. Als volwassene ontdekte hij hoe hij die bal van energie kon kanaliseren met fitness en vechtsporten. Het werken aan zijn lichaam, de resultaten, de pijn: het werd zijn passie, zijn uitlaatklep en zijn werk. Een verkeersongeval vijf jaar geleden veranderde alles. We spreken Remco over hoe je je leven opnieuw uitvindt na de klap. Voor het gesprek kiest hij een vertrouwde, maar ook een gevoelige locatie: de sportschool waar hij jarenlang trainde. 

“Ik zie nog de verschrikte ogen van de bestuurder voor me, toen de botsing onafwendbaar was. Ik had een lunchafspraak met een vriend, vlakbij de Duitse grens. Het was een zonnige dag, bijna 12 uur, ik was mooi op tijd. Ik draaide de snelweg af, naar links. De andere auto kwam met een waarschijnlijk veel te hoge snelheid aangereden en ramde me direct in het linkerportierEen oorverdovende klap en daarna stilte.  

Goed mis 

Mijn auto was in een tuintje terechtgekomen. Ik was volledig bij en het lukte me om via de passagierskant eruit te kruipen. Ik deed meteen een EHBO zelfcheck om te zien of er niets vitaals was geraakt. Ik belde zelfs nog mijn werkgever om te zeggen dat ik die avond niet kon komen werkenDaarna weet ik niets meer. Toen ik vijf dagen later bijkwam op de intensive care, had ik door dat het goed mis was. Mijn maag was achter mijn linkerlong beland. Een onbeschrijfelijke pijn verstikte me. Mijn hart ging tekeer en ik zweette over heel mijn lijf. Ik besefte dat mijn lichaam vocht om te overleven. De artsen vertelden later ook dat ik echt kantje-boord heb gelegen. Zhadden nog niet eerder meegemaakt dat iemand met zulke interne letsels overleefde. Waarschijnlijk hadden mijn sterk ontwikkelde spieren een deel van de klap opgevangen, waardoor ik het heb gered.”  

Mijn lichaam zal nooit meer de oude zijn. Hiermee heb ik veel verloren. Mijn werk, mijn hobby’s, de erkenning, mijn manier om met verdriet, pijn en teleurstelling om te gaanIn de eerste maanden na het ongeluk ging ik hard. Gewend als ik was om door te bijten, wilde ik zo snel mogelijk aan het werk, rehabiliteren, sporten. Maar ik werd keihard teruggefloten. Mijn lichaam kon het niet aan. Ik verloor mijn werk en belandde in een slepend en slopend juridisch getouwtrek met mijn toenmalige werkgever. Niet alleen medisch lig je in de kreukels. Alle zekerheden zie je af brokkelen. Je inkomen, je huis, je relatie. En je krijgt nauwelijks hulp of advies wat je moet regelen en doen. En wat ik nog steeds moeilijk te accepteren vind: je autonomie raak je kwijt. Ik wil degene zijn die voor anderen zorgt. Het is niet de bedoeling dat er voor mij wordt gezorgd.” 

“Toch is het ongeluk niet alleen het slechtste, maar ook het beste dat me kon overkomen. Het heeft me gedwongen om de focus te verleggen op mijzelf, als persoon. En niet meer op wat mijn lijf kan. Wie ben ik? Wat kan ik? En wat is mijn reden om te leven? Waarvoor kom ik elke dag mijn bed uit?” Ik heb nu geleerd dat je veel bereikt als je zacht bent voor jezelf. En dat die ijzeren wilskracht uit mijn sporttijd, me nu door de donkerste dagen van mijn leven kan trekken. Ik heb een pup genomen, waardoor ik ritme in mijn dag moest aanbrengen. Zijn schema werd mijn schema. Zijn training werd mijn training.”  

Poseren 

We nemen een moment om een aantal foto’s te maken. Remco kijkt met de fotograaf mee naar de resultaten. Wij zijn enthousiast, Remco is kritisch. “Als bodybuilder ben ik gewend om te poseren, maar dit is moeilijk. Om mezelf zo te zien, met een lichaam dat niet meer lijkt op wat het was. En ik kan mijn wil er niet meer op leggen om het te veranderen. Om toch een fotoshoot te doen en te accepteren dat dit is hoe er ik nu uitzie, is ook onderdeel van mijn genezingsproces.”  

Op één van de foto’s is een Maori tattoo te zien van een hagedis. Het beestje heeft een speciale betekenis voor Remco. Ik heb veel tattoos laten zetten. Voor mijn werk hoefde ik het niet meer te laten en tijdens het tatoeëren voel ik even de pijn niet die ik elke dag heb. Het is eigenlijk een alternatieve pijnstiller. De tattoo onder mijn arm is een hagedis. Voor de Maori staat dit symbool voor vernieuwing en vasthoudendheid. Hij verandert, verliest zijn staart in nood, maar blijft in zijn nieuwe vorm vasthouden aan de boomtak. Vasthouden aan het leven.”  

Andere aanpak 

‘”Zo voel ik het ook, dat ik een nieuw leven heb, maar ook een stukje van het oude behouden. Na drie jaar kom ik weer terug in de sportschool waar ik vroeger trainde. Ik help mensen met trainen. Alleen beul ik ze niet meer af, zoals ik vroeger had gedaan. Ook hier merk ik dat je met zachtheid genoeg bereikt. Verder doe ik korte trainingen met een bevriende oudere psychiater, die na een hersenbloeding de functie in zijn arm miste.  Samen bouwen we aan zijn en mijn kracht. En ik werk met jongeren die het moeilijk hebben. Mijn eigen ervaring kan ik inzetten om ze te laten zien hoe je dingen anders aan kunt pakken. 

Vroeger dacht ik dat alles wat kapot is, wel weer herstelt. Ik heb moeten leren accepteren dat ook iets wat nooit meer hetzelfde wordt, ook de moeite waard is. Vooral dit mentale deel van mijn herstel heb ik onderschat. Het heeft ook even geduurd voordat ik de hulp vond die bij me paste. Iemand die de juiste snaar wist te raken, waardoor ik weer dóór kan.” 

 

Wat doet Fonds Slachtofferhulp? 

Er is nog onvoldoende hulp voor de psychische problemen waar verkeersslachtoffers en nabestaanden tegenaan lopen: PTSS, complexe rouw, depressie. Voor een grote groep mensen is de reguliere hulp, zoals EMDR en cognitieve gedragstherapie niet passend om écht geholpen te worden. Binnen de kortste keren zijn ze uitbehandeld en staan ze met lege handen. Fonds Slachtofferhulp doet meerjarig onderzoek naar wat deze groep nodig heeft. Op basis van dit onderzoek ontwikkelen we specialistische hulp op maat en voor (online) rouwverwerking.  Zodat slachtoffers en nabestaanden ook na het ongeluk, hun leven weer kunnen oppakken.

Doe mee aan ons onderzoek

Herken jij je in het verhaal van Remco? Heb jij zelf een verkeersongeval meegemaakt en vind je het moeilijk om je oude leven weer op te pakken? Door mee te doen aan het onderzoek TrafVic help je ons om passende hulpverlening te ontwikkelen voor verkeersslachtoffers en nabestaanden.

Verkeersongevallen in cijfers  

Jaarlijks raken meer dan 430.000 personen betrokken bij een verkeersongeluk. Hiervan belanden zo’n 130.000 mensen op de spoedeisende hulp. En meer dan 600 personen overlijden aan de gevolgen van een verkeersongeval.  

De Europese wegen behoren tot de veiligste wegen van de wereld. Toch is het aantal verkeersslachtoffers en verkeersdoden in Nederland hoog. Welke cijfers zijn hiervan bekend? En welke impact heeft een verkeersongeval op slachtoffers? We zetten het voor je op een rij.

Aantal ongelukken in het verkeer in Nederland

In het verkeer in Nederland komt elk jaar een groot aantal ongelukken voor. Jaarlijks raken meer dan 430.000 personen betrokken bij een verkeersongeluk. Hiervan belanden zo’n 130.000 mensen op de spoedeisende hulp. En meer dan 600 personen overlijden jaarlijks aan de gevolgen van een verkeersongeval.

Aantal verkeersdoden Nederland

In 2023 vielen er 684 doden in het verkeer in Nederland, 61 minder dan in 2022. De meeste slachtoffers vielen onder de fietsers. In 2023 waren er daarnaast 73187 ongevallen met alleen materiële schade en 23539 ongevallen met één gewonde. Bron: Star verkeersongevallen. 

Aantal fietsongelukken in Nederland

In 2023 kwamen 270 fietsers om het leven in het verkeer, 20 minder dan het jaar ervoor. In beide jaren reed minimaal 40 procent van hen op een e-bike. Van 2019 tot en met 2023 overleden 1199 fietsers door een verkeersongeval, 42 procent van hen kwam om door een aanrijding met een personen- of bestelauto. Bijna 10 procent overleed na een aanrijding met een vrachtauto of bus en 32 procent kwam om het leven zónder botsing. Ze kwamen bijvoorbeeld ongelukkig ten val. Van de verongelukte fietsers van 75 jaar of ouder had 38 procent geen botsing gehad. Bron: CBS.

Ernstig verkeersgewonden in Nederland

In 2021 raakten naar schatting 6.800 personen ernstig gewond in het verkeer in Nederland. Dat aantal is vergelijkbaar met het aantal in 2020, maar lager dan verwacht kon worden op grond van de stijgende trend tot en met 2019. In dat jaar kwam het aantal ernstig verkeersgewonden na een jarenlange stijging uit op 6.900. Dat de slachtofferaantallen in 2020 en 2021 lager zijn dan verwacht, is waarschijnlijk het gevolg van de coronamaatregelen waardoor er in deze jaren minder verkeer op de weg was.

Ruim zeven van de tien (71%) ernstig verkeersgewonden is een fietser. Het overgrote deel daarvan raakt gewond in een ongeval waarbij geen motorvoertuig is betrokken. Ruim de helft van de ernstig verkeersgewonden is 60 jaar of ouder, een op de zes (17%) is 80 jaar of ouder.

(Bron: SWOV)

Statistieken verkeer

Verkeersmisdrijven in Nederland 2015–2023

Niet elk verkeersongeval is, of blijft bij, een ongeluk. In bepaalde gevallen spreken we van een verkeersmisdrijf. Bijvoorbeeld als iemand rijdt onder invloed of de plaats van een ongeval verlaat. Onderstaande cijfers tonen de jaarlijks geregistreerde verkeersmisdrijven tussen 2015 en 2023. Bron: CBS.

Jaartal Aantal verkeersmisdrijven
2015 114.735
2016 114.830
2017 111.865
2018 118.285
2019 125.500
2020 115.575
2021 120.000
2022 139.245*
2023 132.900*

*voorlopige cijfers

Telefoon achter het stuur

Van de verkeersdeelnemers maakt 75% zich weleens schuldig aan bellen, vergaderen, fotograferen of zelfs gamen achter het stuur of op de fiets. Dat blijkt uit onderzoek van SWOV in 2023. Levensgevaarlijk. Het aandeel respondenten dat weleens de telefoon in het verkeer gebruikt is gestegen van 72% (2021) naar 75% (2023). Als je kijkt naar de handelingen, dan zie je vooral dat volwassenen meer handelingen uitvoeren dan in 2021. Bij jongeren zien we alleen een stijging in het aandeel voetgangers dat weleens de navigatie instelt. Meer feiten en cijfers vind je op de website van SWOV.

 

Waar gebeuren de meeste ongelukken in het verkeer?

Het aantal ongelukken in het verkeer in Nederland verschilt per wegsoort/snelheidslimiet. Dit zegt het SWOV hierover:

Er vallen veel meer verkeersdoden op wegvakken dan op kruispunten, behalve op gemeentelijke 50 km/uur-wegen. Ten opzichte van het jaar 2011 zijn opvallende verschillen in 2020: 23 minder geregistreerde verkeersdoden op wegvakken van 120 km/uur-wegen, 19 doden meer op wegen met een limiet van 100 km/uur, en 14 meer op 130 km/uur-wegen. Daarnaast vielen er in 2020 minder geregistreerde doden op gemeentelijke 50 km/uur-wegen: in totaal 49 minder dan in 2011 op zowel wegvakken als kruispunten. Bij 80 km/uur-wegen is vooral het kleiner aantal (20 minder) verkeersdoden op gemeentelijke wegvakken opvallend. Op gemeentelijke 30 km/uur- en 60 km/uur-wegen is tussen 2011 en 2020 juist een relatief grote toename van geregistreerde doden te zien, namelijk 23 meer op 30 km/uur-wegen en 35 meer op 60 km/uur-wegen.

Impact verkeersongeval op slachtoffers

In ons meerjarenonderzoek Victims in Modern Society staan sociale steun, erkenning, gebruik van professionele hulpverlening en psychische klachten na slachtofferschap centraal. Het thema verkeer is ook onderdeel van dit onderzoek. Hieronder een aantal resultaten uit 2018.

  • 430.000 mensen (18+) waren slachtoffer van een verkeersongeval
  • voor 350.000 mensen was dit de meest schokkende gebeurtenis van dat jaar
  • voor 110.000 mensen was dit zeer stressvol
  • 40% van de verkeersslachtoffers heeft lichamelijke problemen
  • 12% heeft psychische problemen
  • 15% problemen met werk
  • 16% financiële problemen

Sociale steun en erkenning na verkeersongeval

Onderstaande resultaten uit 2018 hebben betrekking op de sociale steun en erkenning van slachtoffers na een verkeersongeval:

    • 94% deelt zijn ervaring met familie en vrienden
    • 35% met collega’s of mede-studenten
    • 28% heeft contact met de politie
    • 9% heeft contact met een psycholoog
    • 3% heeft contact met Slachtofferhulp Nederland
    • 2% heeft contact met lotgenoten
    • 25% ervaart een gebrek aan emotionele steun en een luisterend oor

Maatschappelijke kosten van verkeersongevallen

De maatschappelijke kosten van verkeersongevallen zijn enorm. Volgens het SWOV bedragen de maatschappelijke kosten van verkeersongevallen namelijk gemiddeld € 17 miljard in 2018 (€ 15,8 tot € 18,6 miljard): vergelijkbaar met ruim 2% van het bruto binnenlands product (bbp).

De geschatte kosten per verkeersdode bedragen € 2,9 miljoen. Voor een ernstig verkeersgewonde is dat € 310.000. (Bron: SWOV)